Bilo da su u pitanju letnje ili zimske gume, gradska ili vožnja na otvorenom putu, najveći prijatelj vaše sigurnosti u automobilu jesu pneumatici. Zbog toga je bitno da dobro poznajete i oznake koje se nalaze na njima, a one umeju da budu pomalo zbunjujuće za vlasnike automobila. Razlog za to je što su ove informacije iskazane kroz indekse i skraćenice pa osobi koja ima prosečno znanje o automobilima i pneumaticima to može biti nejasno. Zato ćemo na jednostavan način pokušati da vam otklonimo sve nedoumice i objasnimo gde možete pronaći važne informacije o pneumaticima i kako da ih pročitate i razumete.
ZNAČENJE OZNAKA NA GUMAMA
Za primer ćemo uzeti dimenzije pneumatika 195/65 R15 91T:
195 - Širina gume izražena u milimetrima
65 - Odnos između visine bočnog zida i širine gume izražen u procentima. U ovom primeru, visina je 65% širine gume
R - Označava radijalnu konstrukciju gume (nalazi se na gotovo svim auto gumama)
15 - Prečnik felne izražen u inčama ili colima (1 inč = 2,54cm)
91 - Indeks opterećenja (nosivosti) definiše nosivost koju svaka guma pojedinačno može bezbedno da podnese. U ovom primeru broj 95 označava da ova guma može izdržati maksimalnih 615kg opterećenja. Bitno je napomenuti da nosivost svih pneumatika ne sme biti manja od najveće nosivosti automobila
T - Indeks brzine koji označava maksimalnu brzinu koju guma može izdržati pri dozvoljenom opterećenju, u ovom primeru to je 190km/h
Dodatne oznake koje možete sresti na pneumaticima:
DOT - Datum proizvodnje gume. Ovaj četvorocifreni broj označava u kojoj nedelji (prva dva broja) i koje godine (poslednja dva broja) je proizvedena guma. Dakle, ukoliko se na gumi nalazi DOT 1219, to znači da je ona proizvedena u dvanaestoj nedelji 2019. godine
M + S - Guma namenjena za blato i sneg (Mud + Snow). Ova oznaka se nalazi na zimskim gumama i kod većine guma za sve sezone. Više o ovoj temi pročitajte na sledećem linku
RFT - Run Flat ili Run On Flat je posebna vrsta gume koja vam omogućava nastavak vožnje ukoliko se guma probuši ili izduva
C - Guma namenjena za laka teretna vozila
XL - Ova oznaka znači da je guma ojačana i ima veću nosivost (Extra load)
Tabela indeksa opterećenja pneumatika
| Indeks Opt. | Težina | Indeks Opt. | Težina | Indeks Opt. | Težina |
|---|---|---|---|---|---|
| 60 | 250kg | 80 | 450kg | 100 | 800kg |
| 61 | 257kg | 81 | 462kg | 101 | 825kg |
| 62 | 265kg | 82 | 485kg | 102 | 850kg |
| 63 | 272kg | 83 | 487kg | 103 | 875kg |
| 64 | 280kg | 84 | 500kg | 104 | 900kg |
| 65 | 290kg | 85 | 515kg | 105 | 925kg |
| 66 | 300kg | 86 | 530kg | 106 | 950kg |
| 67 | 307kg | 87 | 545kg | 107 | 975kg |
| 68 | 315kg | 88 | 560kg | 108 | 1000kg |
| 69 | 325kg | 89 | 580kg | 109 | 1030kg |
| 70 | 335kg | 90 | 600kg | 110 | 1060kg |
| 71 | 345kg | 91 | 615kg | 111 | 1090kg |
| 72 | 355kg | 92 | 630kg | 112 | 1120kg |
| 73 | 365kg | 93 | 650kg | 113 | 1150kg |
| 74 | 375kg | 94 | 670kg | 114 | 1180kg |
| 75 | 387kg | 95 | 690kg | 115 | 1215kg |
| 76 | 400kg | 96 | 710kg | 116 | 1250kg |
| 77 | 412kg | 97 | 730kg | 117 | 1285kg |
| 78 | 425kg | 98 | 750kg | 118 | 1320kg |
| 79 | 437kg | 99 | 775kg | 119 | 1360kg |
Tabela indeksa brzine pneumatika
| Indeks Brzine | Brzina(km/h) | Indeks Brzine | Brzina(km/h) |
|---|---|---|---|
| P | 150 | H | 210 |
| Q | 160 | V | 240 |
| R | 170 | W | 270 |
| S | 180 | Y | 300 |
| T | 190 | Z | preko 240 |
| U | 200 |
ŠTA NAM GOVORI EU NALEPNICA NA GUMAMA?
Od 01.07.2012. godine, u skladu sa zakonom Evropske Unije, sve gume za putnička vozila, laka komercijalna vozila i teretna vozila (klase C1, C2 i C3) moraju da poseduju EU nalepnicu na kojoj su ispisani podaci o tri ključna svojstva gume prilikom kupovine.
1. Otpor pri kotrljanju (potrošnja goriva)
Otpor kotrljanja utiče na potrošnju goriva, a samim tim i na emisiju CO2, odnosno zagađenje ili zaštitu životne sredine. Kod ovog parametra oznake idu od slova A (označeno zelenom bojom), do slova G (označeno crvenom bojom). Šta to znači? Što je otpor pri kotrljanju gume manji, manja je i potrebna energija pa je samim tim i niža potrošnja goriva. Svako poboljšanje klase u odnosu na prethodnu predstavlja uštedu od oko 0,1 litara goriva na 100 kilometara. Dakle, odabirom guma sa oznakom A umesto G može se uštedeti više od šest litara goriva na pređenih 1000 kilometara.
2. Prijanjanje na mokroj podlozi
Ovaj simbol označava prijanjanje gume za tlo na mokrim putevima. Oznake, kao i kod prethodnog parametra, idu od slova A do G (D i G se ne koriste za putničke automobile). Gume sa boljim prijanjanjem značajno skraćuju put kočenja na mokroj podlozi, što bi značilo da je put kočenja pri brzini od oko 80km/h između klasa A i G duži za više od 18 metara. To možda ne deluje mnogo, ali u opasnim situacijama može sačuvati nečiji život.
3. Emisija (nivo) buke
Ovaj parametar označava nivo buke koji guma proizvodi prilikom kotrljanja po površini puta i meri se u decibelima (dB). Buka koju guma proizvodi utiče na udobnost tokom vožnje, ali i na životnu sredinu. Ovaj parametar se označava simbolom zvučnika sa crnim zvučnim talasima (1 crni talas označava nivo buke ispod evropske granične vrednosti, 2 crna talasa su u nivou EU propisa, dok 3 crna talasa znače da je nivo buke iznad evropske granične vrednosti).
Konačno, bitno je napomenuti da su ova tri parametra samo neki od elemenata koji utiču na kvalitet guma. Prilikom testiranja i ocenjivanja guma u obzir se uzimaju i faktori kao što su trajanje i trošenje guma, kočenje na suvoj podlozi, akvaplaning i sl. Činjenica je da zimske gume imaju dosta lošije ocene od letnjih, jer se testovi i ispitivanja često obavljaju na temperaturama koje su više u odnosu na propisane za zimske gume. Zato nemojte da vas zavara ukoliko neke kvalitetne zimske gume imaju oznaku C ili E kada su u pitanju potrošnja ili prijanjanje na mokroj podlozi.
*NAPOMENA
Od 1. maja 2021. godine uredbom Evropske unije uvedena je nova nalepnica o označavanju pneumatika. Više o ovoj temi možete pročitati na sledećem LINKU
